BELLEĞİN YAPISI VE ÇALIŞMASI
Bellek bilgisayarı oluşturan 3 ana bileşenden biridir. (merkezi işlem birimi – bellek – giriş/çıkış aygıtları). İşlemcinin çalıştırdığı programlar ve programa ait bilgiler bellek üzerinde saklanır. Bellek geçici bir depolama alanıdır. Bellek üzerindeki bilgiler güç kesildiği anda kaybolurlar. Bu nedenle bilgisayarlarda programları daha uzun süreli ve kalıcı olarak saklamak için farklı birimler (sabit disk - CD - DVD) mevcuttur.
Belleğe genellikle random access memory (rastgele erişimli bellek) ifadesinin kısaltması olan RAM adı verilir. Bu ad bellekte bir konuma rastgele ve hızlı bir şekilde erişebildiğimiz için verilmiştir. RAMde sadece işlemcide çalışan program parçaları tutulur ve elektrik kesildiği anda RAMdeki bilgiler silinir. Bilgilerin kalıcı olarak saklandığı yer teker(disk)’dir. Bu iki kavram bilgisayarı kullanmaya yeni başlayan insanlar tarafından genellikle karıştırılır. Bu kavramları açıklamak için en güzel benzetme; bir dosya dolabı ve çalışma masası olan ofistir. Bu örnekte dosyaların kalıcı olarak saklandığı tekeri dosya dolabı, üzerinden çalışılan verilerin bulunduğu belleği ise çalışma masası temsil etmektedir. Bir ofiste dosyalar dosya dolapları içinde saklanır ve çalışanlar üzerinden çalışmak istedikleri dosyayı dolaptan alarak kendi çalışma masaları üzerinde çalışırlar. Bilgisayarda da işlemci üzerinde çalışacağı veriler tekerden belleğe getirilir. Dosya dolabınız ne kadar büyükse, o kadar çok dosyayı saklayabilirsiniz ve masanız ne kadar büyükse aynı anda o kadar çok dosyayı masaya alıp üzerinde çalışabilirsiniz. Bilgisayar ortamında da işler tam olarak böyledir. Teker kapasitesi ne kadar büyükse o kadar çok veri saklayabiliri ve bellek kapasitesi ne kadar büyükse işlemci o kadar çok dosya üzerinde çalışabilir. Bu benzetmenin bilgisayarın çalışma şeklinden farkıysa belleğe getirilen dosyaların tekerdeki dosyaların bir kopyası olmasıdır. Gerçek dosyalar tekerde saklanmaya devam eder. Bunun sebebiyse belleğin güç kesildi anda verileri kaybetmesidir. Eğer bellekteki dosya değiştirilirse değişiklerin kaybolmaması için teker üzerinde değişikliklerin kaydedilmesi gerekir.
RAM BELLEK
Rastgele erişimli hafıza mikroişlemcili sistemlerde kullanılan bir tür veri deposudur. Buna karşın diğer hafıza aygıtları (manyetik kasetler, diskler) saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin vermektedir.
Bir RAM yongasında her hangi farklı iki veriye ulaşmak için aşağı yukarı aynı süre harcanmaktadır. Buna karşılık disk ve benzerleri okunan verinin başı bulunan noktaya yakınsa az zaman, uzaksa çok zaman harcamakta ve baş konumu sürekli yer değiştirmektedir.
RAM, genellikle bilgisayardaki ana hafıza ya da birincil depo; yükleme, gösterme, uygulamaları yönlendirme ve veri için çalışma alanı olarak düşünülür. Bu tip RAM genelde tümleşik devre biçimindedir. Yaygın olarak hafıza çubuğu veya RAM çubuğu isimleriyle anılır çünkü devre kartı üzerine, küçük devreler halinde, plastik paketleme yardımıyla birkaç sakız paketi boyutundadır. Çoğu kişisel bilgisayarda RAM eklemek veya değiştirmek için yuva bulunur.
Çoğu RAM hem yazılıp hem okunabilir. Bu yüzden RAM sık sık "okunan-yazılan hafıza" ismiyle yer değiştirmiştir. Bu bağlamda RAM, ROM'un tersi, daha doğrusu sıralı ulaşılabilir hafızanın tersi olarak kabul edilir. RAM bellekler genelde (2²) byte şeklinde paketlenmiş olarak piyasadasada bulunur.
ROM BELLEK
Sadece okunabilir bellek. ROM, bilgisayarlarda ve diğer elektronik aletlerde kullanılan bir depolama birimidir. RAM gibi yazılıp silinebilen bir depolama birimi değildir. ROM içeriği sadece üretim anında yazılır. Kullanıcının kendi isteği doğrultusunda programlanamaz.
Yazılımı: Elektrikle değiştirilebilir ROM bu tür için, yazma hızı her zaman çok hızlı okuma ise daha yavaştır. ve olağanüstü yüksek voltaj, sinyalleri etkinleştirmek yazmak uygulamak için jumper fişlerinin hareketi ve / komut kodları kilidini özel kilit gerekebilir. Modern NAND Flash (ihtiyaç) bellek hücrelerinin büyük bloklar aynı anda yazılı izin vererek, 15 MB / s gibi yüksek hızlarda (veya 70 ns / bit) ile, herhangi bir yeniden yazılabilir ROM teknolojisi yazma hızı en yükseğe ulaştırır.
Okunma hızı: RAM ve ROM hızlarının kıyası zaman içinde çeşitlilik göstermesine rağmen,2007 itibariyle büyük RAM çipleri birçok ROM'dan daha hızlı okunmaktadır.Bu nedenle (ve standart erişime izin vermek için) ROM içeriği bazen RAM'e kopyalanır yada ilk kullanımdan önce geçici olarak saklanır ve daha sonra RAM tarafından okunur.
Dayanıklılık ve Veri Saklama: Yeniden yazılabilir ROM ancak belli bir yazma sayısına kadar dayanıklıdır çünkü elektronların serbest transistör geçişi üzerindeki elektrik izolasyon katmanının içinden geçmesiyle yazma işi gerçekleşir.Her geçiş izolasyon katmanında belli bir hasara neden olur.İzolasyon katmanında kalıcı bir hasar olmadan önce ROM döngüsünü tamamlar.İlk çıkan EAROMlarda bu sınır 1.000(bin) yazma işlemiyle sınırlıyken modern Flash EEPROMlarda dayanıklılık 1.000.000(bir milyon)'a kadar ulaşmıştır.Yine de bu sınırsız sayıda yazma işlemi anlamına gelmemektedir.Bu dayanıklılık sınırı ve bit başına düşen yüksek değer gösteriyor ki yakın gelecekte flash tabanlı belleklerin manyetik disk sürücüleri tamamen yerinden etmesi pek mümkün değildir.
Tam olarak okunabilen ROM'un üzerindeki zaman aralığı yazma döngüsüyle sınırlı değildir. EPROM, EAROM, EEPROM, ve Flash'ın veri saklaması, hafıza hücre transistörlerinden sızan dalgalı geçişler tarafından sınırlandırılabilir. Bu sızıntı yüksek sıcaklık yada radyasyon tarafından hızlandırılabilir. Gizlenmiş ROMlar ve fuse/antifuse PROMlar bundan etkilenmezler, onların veri saklaması fiziksel etkilerden ziyade dahili devrenin elektriksel kalıcılığına bağlıdır.
Tarihçesi: En basit yapılı transistörlü ROM, transistörün kendisi kadar eski bir tarihe sahiptir. Bileşimli mantıksal kapılar, m-bit veri çıktısının isteğe bağlı değerleri üzerine n-bit adres girdisi planı oluşturmak için elle birleştirilebilir. ROM, entegre devrelerin icadıyla Mask ROM'a haline gelmiştir.
BELLEK SEÇİMİ
BELLEK SECİMİ
Eskiden bellek fiyatları oldukça yüksekti ve bilgisayarı geliştirmek de bu yüzden biraz zordu. Ama artık hem fiyatlar kabul edilebilir rakamlara geriledi; hem de pek çok bilgisayar zaten 256 MB bellek ile donatılmış olarak satılıyor. Bu rakam, kullanıcıların büyük çoğunluğu için yeterli. Ancak oyun oynamak ya da video işlemek gibi amaçlarınız varsa, daha fazla belleğe ihtiyacınız olacağını da bilmelisiniz. Profesyonel bir video işleme bilgisayarı, en azından 1 GB'lık bellek ile donatılmalıdır.
Bellek konusunda sadece kapasiteye dikkat etmeniz yeterli değil. Önemli olan, kullanacağınız bellek tipine karar vermenizdir. Piyasada üç farklı bellek tipi bulunmaktadır. Bunlardan ilki, artık yerini yavaş yavaş yeni teknolojilere bırakmaya hazırlanan SDRAM'dir. SDRAM de, kendi içerisinde 100 ve 133 MHz olmak üzere ikiye ayrılır. Bu rakamlar, bellek modüllerinin çalışma hızlarını temsil ederler.
DDR-SDRAM ise, bugün en çok kullanılan bellek tipidir. Bu tip belleklerin performansları oldukça yüksektir ve yeni nesil işlemcilere kolaylıkla ayak uydurabilir. Piyasada 266 MHz'den 400 MHz'e kadar farklı hızlarda çalışan DDR-SDRAM modülleri bulmanız mümkün.
Rambus olarak bilinen RDRAM ise, çok büyük ümitlerle geliştirilen; ancak bir türlü beklenen başarıyı yakalayamayan bir teknolojiyi temsil etmektedir. Yüksek performansa sahip olan Rambus modülleri, ne yazık ki çok fazla tercih edilmiyorlar. Üstelik fiyatları da DDR-SDRAM'e göre biraz daha yüksek.
Peki ama hangi bellek tipini seçeceğiz? SDRAM oldukça eski bir teknoloji ve yeni nesil işlemciler için pek de uygun değil. Zaten bu tip bellekleri destekleyen anakartları bulmanız da oldukça zor. Rambus ise her ne kadar yüksek performans sunsa da mantıklı bir seçim olmayacaktır. Bu yüzden en doğrusu, DDR-SDRAM modüllerine yönelmeniz olacak.
Son olarak küçük bir hatırlatma... Bellek modülleri, sistem için en az işlemci kadar önemlidir. Bu yüzden ucuz ve kalitesiz ürünlere fazla İtibar göstermemenizde yarar var. Piyasada markası belli olmayan sayısız bellek modülüne rastlamak mümkün. Ancak bu tip modüllerde çoğu zaman kalitesiz malzemelerin kullanıldığını unutmayın. Sorunsuz bir PC için büyük üreticilerin İmzasını taşıyan kaliteli bellek modüllerini tercih etmelisiniz.
Eskiden bellek fiyatları oldukça yüksekti ve bilgisayarı geliştirmek de bu yüzden biraz zordu. Ama artık hem fiyatlar kabul edilebilir rakamlara geriledi; hem de pek çok bilgisayar zaten 256 MB bellek ile donatılmış olarak satılıyor. Bu rakam, kullanıcıların büyük çoğunluğu için yeterli. Ancak oyun oynamak ya da video işlemek gibi amaçlarınız varsa, daha fazla belleğe ihtiyacınız olacağını da bilmelisiniz. Profesyonel bir video işleme bilgisayarı, en azından 1 GB'lık bellek ile donatılmalıdır.
Bellek konusunda sadece kapasiteye dikkat etmeniz yeterli değil. Önemli olan, kullanacağınız bellek tipine karar vermenizdir. Piyasada üç farklı bellek tipi bulunmaktadır. Bunlardan ilki, artık yerini yavaş yavaş yeni teknolojilere bırakmaya hazırlanan SDRAM'dir. SDRAM de, kendi içerisinde 100 ve 133 MHz olmak üzere ikiye ayrılır. Bu rakamlar, bellek modüllerinin çalışma hızlarını temsil ederler.
DDR-SDRAM ise, bugün en çok kullanılan bellek tipidir. Bu tip belleklerin performansları oldukça yüksektir ve yeni nesil işlemcilere kolaylıkla ayak uydurabilir. Piyasada 266 MHz'den 400 MHz'e kadar farklı hızlarda çalışan DDR-SDRAM modülleri bulmanız mümkün.
Rambus olarak bilinen RDRAM ise, çok büyük ümitlerle geliştirilen; ancak bir türlü beklenen başarıyı yakalayamayan bir teknolojiyi temsil etmektedir. Yüksek performansa sahip olan Rambus modülleri, ne yazık ki çok fazla tercih edilmiyorlar. Üstelik fiyatları da DDR-SDRAM'e göre biraz daha yüksek.
Peki ama hangi bellek tipini seçeceğiz? SDRAM oldukça eski bir teknoloji ve yeni nesil işlemciler için pek de uygun değil. Zaten bu tip bellekleri destekleyen anakartları bulmanız da oldukça zor. Rambus ise her ne kadar yüksek performans sunsa da mantıklı bir seçim olmayacaktır. Bu yüzden en doğrusu, DDR-SDRAM modüllerine yönelmeniz olacak.
Son olarak küçük bir hatırlatma... Bellek modülleri, sistem için en az işlemci kadar önemlidir. Bu yüzden ucuz ve kalitesiz ürünlere fazla İtibar göstermemenizde yarar var. Piyasada markası belli olmayan sayısız bellek modülüne rastlamak mümkün. Ancak bu tip modüllerde çoğu zaman kalitesiz malzemelerin kullanıldığını unutmayın. Sorunsuz bir PC için büyük üreticilerin İmzasını taşıyan kaliteli bellek modüllerini tercih etmelisiniz.
BELLEK MONTAJI
Bellek Montajı: Bellek montajı diğer bileşenlere göre daha basittir. (Bu konuda DDR 3 belleklerin montajını anlatacağız, DDR2 belleklerin ve diğer belleklerin de montajı aynıdır fakat pin sayıları ve pinlerin yerleri farklıdır) Anakartların ram slotları ve yapısı birbirinden farklıdır. Bazı anakartlar aynı renkli slotları Dimm1 ve Dimm2 olarak belirler bazılar da farklı renkleri Dimm1 ve Dimm 2 olarak belirleyebilir. Bazı durumlarda ise illaki 1. Dimm de ram takılı olması gerekir 1. Dimm i boş bırakıp 2. Dimm e ram taktığınızda bilgisayar açılmayabilir. Bunu için anakartın montaj kitapçığına bakın ya da aldığınız yerden destek alın. En iyi verimi almak için ram lerin Dual çalışmasına dikkat edin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder