İşlemci mimarisi işlemcinin işlemleri gerçekleştirme yöntemi, teknolojisi ve tasarımını ifade etmektedir. Ortak mimariye sahip olan işlemciler, aynı komutları tanır ve aynı yazılımları çalıştırabilmektedir.
İşlemci = MİB (Merkezi İşlem Birimi) = CPU (Central Processing Unit) = Mikro Processor
* Veriler bilgisayarı oluşturan çevre birimleriyle sürekli bir iletişim içindedir.
* İşlemcinin Ana kartla iletişimini sağlayan toplu iğneye benzer uçlara da pin denilmektedir.
( Pin = İğne = Bacak = Ayak )
1.Çekirdek (Core): Komut çalıştırma işlemlerini yapan bölümdür.
Çalıştırma birimi (Exucution Unit) olarak da bilinmektedir.
2.ALU (Arithmetic Logic Unit / Aritmetik Mantık Birimi): İşlemci tarafında gerçekleştirilecek matematiksel ve mantıksal işlemlerin yapıldığı bölümdür.
3.Ön Bellek (Cache Memory): Önbellek, işlemcinin hemen yakınında bulunur ve ana belleğe oranla çok düşük kapasiteye sahiptir.( Genellik 1MB dır. Fakat günümüzde 5MB – 10MB hafızalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. ) Önbellek işlemcinin en sık kullandığı uygulama ve verilere en hızlı bir biçimde ulaşması için tasarlanmıştır.
Önbellek sayesinde işlemci tekrar tekrar yaptığı işlemler için zaman kaybetmez. En sık kullanılandan en az kullanılana doğru işlemler sıralanır. Ön bellek hafızası dolduğunda az kullanılan işlem listeden silinerek istenilen yeni işlem hafızaya girmektedir.
Çalışmakta olan programlara ait komut ve verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı hafızalardır.
L1 ve L2 Cache olmak üzere iki ayrı bölümden oluşur.L1 İşlemci ile tümleşiktir. L2 ise, L1′in hemen yanındadır.
Level 1 (L1 – Birincil Önbellek – Primary Cache)
Level 2 (L2 – İkincil Önbellek – Second Cache)
Ön belleklerde SRAM ( Static RAM ) yongaları kullanılmaktadır.Bu yongalar hem pahalıdır hem de DRAM ( Dynamic RAM )’lere kıyasla aynı hacimde az veri depolayabilmektedirler. Ön bellekler sistem performansında belirli bir noktaya kadar etkindir. Ön bellekleri en önemli faydası sık kullanılan işlemleri kaydetmektir.
——————————————————————————–
Çok yüksek kapasitedeki ön belleklere sahip olmanın fazla gereği yoktur. Çünkü sık kullanılan işlemler önbelleğe kaydedildiğinden, belleğin birçok kısmı boş kalacaktır.
——————————————————————————–
4.Kontrol Birimi: Gelen komutların tanımlanmasını ve işletilmesini sağlar. İşlemci iç ve dış birimlerinin eş zamanlı (senkronizeli) olarak çalışmasını sağlamak amacıyla, kontrol sinyalleri üretir.
| İŞLEMCİ ÇEŞİTLERİ 1.3. Programlar Nerede Tutulur? İşlemciye ne yapmasını istediğimizi söyleyen programlar olmadığı sürece işlemci bir işe yaramaz. Peki bu programlar nerede tutulur, çalıştırılır, bu programların içerdiği komutlar işlemciye nasıl ulaşır? Bilgisayarda tüm programlar sabit diskte (hard disk) tutulur. Peki sabit diskte tutulan bu programların çalıştırılması aşaması nasıl gerçekleşir? İşlemci her saniyede milyonlarca, hatta milyarlarca komutu işleyebilir. Sabit disk, işlemcinin komut işleme hızına ulaşamaz. Bu sorunu ortadan kaldırmak için programlar sabit diskten alınarak RAM’e (rem diye okunur) yüklenir. RAM’den de işlemciye aktarılır. Bir program RAM’e yüklendiğinde ve işlemci kendisinden istenileni gerçekleştirdiğinde buna program (yazılım) çalışıyor deriz. Verinin sabit disk, RAM ve işlemci arasındaki akışı tek yönlü bir işlem değildir. İşlemcinin yaptığı işlemler sonucunda ürettiği veriler de işlemciden, RAM’e ve oradan da sabit diske alınarak, sabit diskte tutulur. RAM = Random Access Memory = Sistem Belleği = Ana Bellek  RAM’ler sabit disklerden hızlı olduklarına göre, işlemciyle uyum açısından neden sabit disk yerine sadece RAM’leri kullanmıyoruz? Birincisi sabit diskler RAM’lerden yüzlerce kat bilgiyi saklayabilirler. İkincisi RAM’ler bilgisayarı kapattığınız anda üzerindeki tüm bilgileri kaybederlerken sabit diskteki bilgiler kaybolmaz. Yüksek oranda bilgi tutabilen ve bilgisayar kapalıyken de üzerindeki bilgileri kaybetmeyen bir belleğin üretim maliyeti sabit diskin maliyetinden çok daha fazladır. Bu nedenle tüm programlar sabit diskte tutulur ve çalıştırılmak istenen program RAM’e alınarak hızlı bir şekilde çalıştırılır. 1.8. İşlemci Paketleri İşlemcilerin farklı şekil, boyut ve harici özellikleri vardır. Bu özelliklere işlemcinin paketi denir. İşlemcilerin gelişim süreçlerinde, üreticiler işlemcileri anakarta bağlayan ayak sayılarının artması, işlemci ısınmalarını engellemek amacıyla yapılan değişiklikler, kimi parçalarda anakarta bağımlılığı ortadan kaldırma gibi amaçlarla değişik paketlemeler kullanmaktadır. Bunlardan bir tanesi olan slot tipi paketleme (SEC=Single-Edge Cartridge), 1990’lı yılların başında piyasaya sürüldü. Slot tipi işlemciler artık üretilmemektedir. Alt tarafında çeşitli sayıda pin bulunduran işlemci paketlemesine PGA (pin grid array) adı verilir. Paketteki ayak sayısına göre paketler isimlendirilir. Örneğin, 423 ayak Pentium 4 paketi ve 478 ayak Pentium 4 paketi. Bu paket yapısındaki işlemcilerin takıldıkları soketler ise soket 423 ve soket 478 olarak isimlendirilir. Üreticiler bunların dışında da farklı paketlemeler yapmaktadırlar. Farklı bir paketleme olan LGA paketinde işlemci ayaklarının yerini elektrik iletimini sağlayan iletim noktaları almıştır. Pin yerine iletim noktalarının kullanımı elektrik sinyallerinin iletim yolunu kısaltmış, böylelikle sinyal iletim hızı artmıştır. SEC Paketi PGA Paketi FC-PGA Paketi PPGA Paketi LGA Paketi Aynı marka ve model işlemciler, piyasaya farklı paketlerle sürülebilirler. Eskiden işlemciler, anakarta sabitlenmiş olarak üretiliyordu. İşlemci veya anakart arızalandığında onların birbirinden bağımsız olarak test veya tamir edilmesini mümkün olmuyordu. Ayrıca var olan işlemciyi yenisiyle değiştirmek de zor oluyordu. Bu nedenle işlemcinin anakarta takılıp sökülmesini sağlayan işlemci yuvaları geliştirildi. İşlemciler anakarta takılma şekillerine göre isimlendirilen soket ve slot olmak üzere iki şekle sahiptir. 1.9. Soket İşlemci Kare şeklinde üretilmiş işlemci modelidir. Üst yüzeyinde marka ve model isimleri bulunur. Alt yüzeyinde ise işlemcinin türüne göre çok sayıda pin veya iletim noktası bulunur. Takıldıkları anakarta bir mandal/kilit yardımı ile tutturulurlar. Anakarttaki sokete uygun işlemci seçilmelidir. Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi anakartta LGA soket varsa, işlemci de LGA soket işlemci olmalıdır. Başka bir örnek vermek gerekirse anakartta soket 939 varsa işlemci de 939 pinli işlemci olmalıdır. Anakart Soketi Soket İşlemci 1.10. Slot İşlemci Diklemesine anakartın üzerine monte edilirler. Dikdörtgen bir kart şeklinde üretilen işlemci modelidir. Kimi işlemci bileşenleri kart üzerindedir. Kartın alt kısmında bulunan bağlantı noktaları ile ana karta bağlanır. İşlemcinin korunması için dış kılıfı vardır. Kılıfın yan yüzeylerine soğutucu takılmaktadır. Slot işlemcilerin üretimi durdurulmuştur. İşlemci Slotu Kılıfsız Slot İşlemci Kılıflı Slot İşlemci  İşlemci Nasıl Seçilir? İşlemci, bilgisayarın gerçekleştirdiği işlemlere temel oluşturan hesaplamaları yapar, bilgisayardaki işlemleri gerçekleştirir ve gerekli yerlere gönderir. Seçeceğiniz işlemcinin modeline ve hızına karar verirken, bilgisayarınızı ne amaçlakullanacağınızı ve onunla ne tür çalışmalar yapacağınızı göz önüne almanız gerekir. Özellikle grafik kalitesi yüksek oyunlar, mimarlık/mühendislik programları, yüksek işlemci kapasitesi gerektirir. Farklı kullanıcı ihtiyaçlarına hitap eden Core i3, Core i5 ve Core i7 gibi işlemcilere sahip bilgisayarlar arasından size en uygun olanını seçebilirsiniz. İŞLEMCİ MONTAJI Bilgisayar teknik servis Bilgisayar montaj – işlemci kurulumu – soket 775 için soket 775 İşlemci Montajı soket 775 işlemci kurulumunda uyulması gereken bazı önemli kurulum ayrıntıları bulunmaktadır. Eğer kuruluma dikkat etmezseniz işlemciye ve işlemci yuvasına zarar verebilirsiniz. P4 işlemciler artık yeni arabirime sahipler. Bu yeni işlemcilerdeki en büyük değişiklik artık altlarında bacaklarının olmaması. Artık işlemcinin altında dokunulmaması gereken ve işlemcilerin soket 775 isminin kaynağı olan 775 adet kontak noktası bulunuyor. Montaj sırasında dikkat edilmesi gerekenler; - İşlemcinin altındaki kontak noktalarına ve soket içindeki pinlere dokunmayın! - İşlemciyi yuvaya eğim yapmayacak şekilde oturtun.   -Serbest kalan metal çerçeveyi elinizle basitçe kaldırabilirsiniz.  -Temelde LGA 775 soketi şekilde görülenden ibaret. İşlemcinin iğneler üstüne “yumuşak iniş yapması” gerekiyor.  Yeni işlemcinin görünüşü.  -Dikkatle yerleştirmeye dikkat edin. Sakın düşürmeyin ve olabildiğince dengeli ve yavaşça oturtun. İşlemciyi dik olarak yerine oturtun ve düzgün oturduğundan emin olun. İşlemcinin oturup oturmadığını bakarak anlayabilirsiniz kolu yerine kilitlemeden önce işlemciye her yönden eşit baskı uygulandığına dikkat edin ve işlemciyi elinizle zorlamayın. Eğer işlemci yerine tam oturmamışsa kenarlarından tutup dikkatlice kaldırın ve yeniden yerleştirmeyi deneyin. Çentikler işlemciyi yanlış oturtmanızı engelliyor.  -Açık kolun gösterdiği yöndeki işlemci üzerindeki yazıların okunabilmesi gerekiyor.  -Şimdi çerçeveyi işlemci üzerine kapatın ve işlemcinin üzerindeki ısı yayıcıya yaslandığından emin olun.  -Dikkatle kolu kapatın  Soket LGA 775 ve Soket 478  İŞLEMCİ SOĞUTULMASI Soğutucular genel olarak ucuz olan alüminyumdan yada daha pahalı ama bir yandan da daha iyi bir iletken olan bakırdan imal edilebiliyorlar. Bazen de alüminyum ağırlıklı olarak üretilip sadece taban kısımları bakırdan yapılabiliyor. Kullanılan fanlar ise genellikle 60 mm çaplı olmakla beraber bazı durumlarda 80 mm çaplı daha büyük fanlar tercih edilebiliyor. Bugünlerde ürünlerde görülebilen yeni bir özellik ise hız kontrollü fanların kullanılmaya başlanması. Özellikle 6000 devir ve üstü gibi yüksek hızlarda dönen fanlardan çıkan istenmeyen gürültüler bu sayede bir derece de olsa azaltılabiliyor. Her bir firma farklı özellikleri ön plana çıkarmaya çalışıyor. Örneğin Volcano firmasının çıkardığı SmartFan 2 tekniği sayesinde üç tip seçim yapma hakkına sahipsiniz:
Hız kontrolcüsüne müdahale ederek istediğiniz hız ayarını elinizle yapabilirsiniz.  Bu tip bir hız kontrol devresine sahip olmasak bile, biz de biraz uğraşarak 12v ile çalışan fanlarımızın hızlarını ayarlayabilme şansına sahibiz. Bildiğiniz gibi kasalardaki güç kaynakları +5V ile +12V bir de 0V çıkış sağlıyorlar. En basitinden fanımıza +12V yerine +5V vererek hızını epey düşürebiliriz. Ancak bu belki de istediğimizden daha düşük bir hıza neden olacaktır. Bu durumda ise diğer alternatifimiz fana giden gerilimi +12V ile 0V yerine, +12V ile +5V olarak düzenlemektir. Böylece aradaki +7V'luk fark sayesinde bir öncekine nazaran daha yüksek bir dönüş hızı elde edebiliriz. Bazı güçlü fanların çalışması sırasında ihtiyaç duydukları güç gereksinimi 8W civarında olabiliyor ve bu fanların gerekli gücü ana karttan almaları sırasında sorunlar ortaya çıkabiliyor. Örneğin bazı ana kartlar bu kadar yüksek akım değerlerini verebilecek şekilde tasarlanmamış olabiliyorlar. Bu gibi durumlara karşı fan üreticileri geliştirdikleri ürünleri bildiğimiz güç kaynağındaki dörtlü çıkışlara takılabilen fişlerle de donatabiliyorlar.  Son olarak bahsedeceğimiz konu ise aşağıdaki resimde görülen bir dönüştürücü sayesinde işlemcinizde kullanmış olduğunuz bir soğutucuya normal boyutlu 60mm'lik fanlar yerine 80mm'lik büyük fanları da takabiliyor olabilmeniz. Elbette bu sayede daha yüksek hava akımı elde ederek daha etkin bir soğutma sağlayabilirsiniz. Ancak oluşacak fan gürültüsünün bir kat daha artacağını da hesaba katmak zorundasınız.  |
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder